Μεγάλη η γιορτή της χριστιανοσύνης που έρχεται, και πιο πολύ μεγάλη, επειδή θα έχει –μέσα στην ζοφερή και συνεχιζόμενη ροή των πραγμάτων προς τα κάτω- μία μικρή τόση δα ελπίδα να κινηθεί λιγάκι η αγορά, να αγοραστούν τα απαραίτητα και μερικές φτηνές λαμπάδες με δωράκι /για αγόρι /για κορίτσι, να κινηθούν τα πανηγυρτζήδικα και τα one night show και μετά να ξαναπέσουμε, και πάλι αμήχανοι, στην ίδια νιρβάνα.
Για να κινηθεί όμως όλο αυτό το σκηνικό, και για να έχουνε να φάνε και κάποιοι εργαζόμενοι βεβαίως, πρέπει να αγοραστεί και πνευματικό προϊόν, ήτοι διαφήμιση. Και κάθε χρόνο, με τα καλά της και με τα στραβά της, η διαφήμιση σε όλες τις επερχόμενες εορτές, έχει την τιμητική της: κάποτε διαφημίζονταν ταξίδια εξωτικά, αυτοκίνητα, μπουκάλες κρασιών και ευγενών ηδύποτων, τώρα αλυσίδες σουπερμάρκετ, φτηνά δώρα και εποχιακά. Κάθε εποχή και τα σχετικά της. Το μόνο που δεν έχει αλλάξει, είναι η αντίληψη, πώς πρέπει να γίνεται αυτό ώστε να έχει αποτέλεσμα, να προκαλεί αίσθηση (αρνητική ή θετική, αδιάφορο) και να «μένει» το σλόγκαν.
Η εταιρεία, που επί σειρά ετών έχει προσπαθήσει και καταφέρει να σκανδαλίσει, να προκαλέσει χαμόγελα, κατ’ άλλους να τέρψει και κατ’ άλλους να εκθέσει πατροπαράδοτες ατάκες και συνειρμούς, αποτέλεσε και αυτές τις μέρες την αιχμή του δόρατος που διαπέρασε τη βαθειά αποκοιμισμένη κοινωνία, με μια επίτηδες (;) κιτσάτη παράσταση. Μια πλήρως ενορχηστρωμένη βλαχομπαρόκ αισθητική, που θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι καταλήγει να εγκαλεί και όχι να υποθάλπτει το διαφημιζόμενο. Μόνο που, καθώς φαίνεται, στην τελική ευθεία της δημιουργίας, κάτι τους φάνηκε πιο πιασάρικο: μήπως, αντί να περιοριστούμε σε συνειρμούς, να το πούμε ευθέως; Μια πρώην, μια προδομένη και εγκαταλειμένη, συναντά τον ομορφονιό σε λαμπαδηδρομία/κοινωνική εκδήλωση και κατηγορεί ότι «η άλλη» της έκλεψε τη συνταγή για βαφές αυγών. Ουδέν επιλήψιμο ως εδώ. Χιούμορ. Επειδή όμως δεν αρκεί, προχωρά και παρακάτω. Του ζητάει να χτυπήσει, τείνοντας του το αυγό. Σαν άντρας. Διότι, αλλιώς είναι σαν άντρας. Χιούμορ; Πικρή διαπίστωση, ότι η συνταγή θα πετύχει, έστω κι έτσι; Απορία ψάλτου βήξ; Όλα μαζί;
Κι έρχεται μετά και η «εκ των άνω» καταγγελία. Ότι η διαφήμιση πρέπει να περικόψει το τελευταίο αυτό κομμάτι, διότι προωθεί σεξιστικά πρότυπα. Οι διαφημιστές αρνούνται να χαλάσουν ένα τόσο πετυχημένο σλόγκαν, το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, δεν θα πρέπει να έχουν ακριβώς αντιληφθεί γιατί το έβαλαν εκεί και εν γένει, γιατί πρέπει να υπάρχει σε διαφήμιση πολυκαταστήματος. Και απαντούν με μια υψιπετή ανάλυση περί χιούμορ. Τι λές καλέ, εμείς δεν το κόβουμε. Θα κόψουμε όλη τη διαφήμιση. Να μάθετε. Sic.
Και πάνω που αρχίζουμε να συνηθίζουμε την καθημερινότητά μας χωρίς την επίμαχη διαφήμιση, η οποία εδώ που τα λέμε, δεν προσέφερε και μεγάλη απόλαυση ή γέλιο, άρχισε η συζήτηση καφενείου, γιατί μωρέ και τι τους επείραξε, σιγά τώρα εδώ καράβια χάνονται βαρκούλες αρμενίζουν, και αν έχει ή δεν έχει λόγο η γενική γραμματεία και το συμβούλιο και του αδερφού μου ο ξάδερφος στο χούμορ της μεταμοντέρνας εποχής και άλλα τέτοια γραφικά. Και κάποιοι μάλιστα ξεσπάθωσαν και είπαν, όχι εμείς θα τη βλέπουμε στο γιουτούμπ, διότι αδικία κι έτσι. Θα αντισταθούμε, όχι παίζουμε. Θα τους δείξουμε αυτουνούς. Και πάλι sic.
Κοιτάχτε, κοιτάχτε. Από την εποχή που για να διαφημίσουν «εύκαμπτους αεραγωγούς» και «μήλα κόκκινα» χρησιμοποιούσαν το γυναικείο σώμα σε πόζες σκανδαλιστικές, πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχει κυλήσει αρκετό νερό στο αυλάκι. Και, είτε το θέλουμε είτε όχι, η ιδεολογία είναι μέρος της αισθητικής και όχι πάντα το αντίστροφο. Το επίμαχο σλόγκαν προστέθηκε στο βιντεάκι σαν τσόντα για να προκαλέσει –πράγμα που τελικά έκανε. Αμφιβάλλω σοβαρά αν υπήρχε απ’ την αρχή η πρόθεση να προστεθεί, άλλωστε ούτε καν ο συνειρμός δείχνει να κολλάει με το υπόλοιπο μήνυμα. Σα να ξεκινάς μια ήρεμη συζήτηση και ξαφνικά να αρχίζεις να πετάς στον άλλο ντομάτες. Η παρέμβαση του συμβουλίου, που ήρθε να ελέγξει την ιδεολογική τοποθέτηση, είπε απλώς το αυτονόητο –δε χτυπά αλλιώς το αυγό του ένας άντρας και αλλιώς μια γυναίκα. Εκτός αν είναι γκάου, οπότε στο τσούγκρισμα θα στο πετάξει κάτω το αυγό και ύστερα θα έχουμε άλλα. Επομένως, για να δώσει αυτό τον τόνο χρησιμοποιήθηκε η ανάλογη ατάκα. Τον τόνο της επιβολής, ενδεχόμενα και της επιζήτησης αυτής της επιβολής, αρκεί ο μορφονιός να γυρίσει στην πρώην. Ή, για να δείξει ότι η άλλη δεν κάνει να κλέπτει ούτε άντρες, ούτε συνταγές για βαφή (αλήθεια, υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στη συνταγή;)
‘Η, δεν ξέρουμε. Αν δεν υπήρχε τόση τρικυμία εν κρανίω στο σχεδιασμό της παραπάνω καμπάνιας, ίσως να ξέραμε. Αλλά μάλλον δεν ξέρουν ούτε αυτοί. Ίσως και ούτε οι κριτές και οι επικριτές. Πολύ δε περισσότερο, οι ως άνω αντιστασιακοί που φωνάζουν για λογοκρισία. Μην τρελλαθούμε, αρκετά έχουμε στο κεφάλι μας και χωρίς αυτό. Το αν η γραμματεία ισότητας δεν ασχολήθηκε με άλλα ζητήματα είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο, αν όμως μια (1) φορά έκανε τη δουλειά της , αυτό λέγεται αυτονόητο.
Όλα τα άλλα είναι απλώς γραφιστικά (sic).