Όταν –σε πολλά χρόνια από τώρα, εκτός απροόπτου- ο Αντόνιο Κόντε θα αποχωρήσει από τους πάγκους, η ιστορία θα γράψει πάρα πολλά γι’ αυτόν. Πέραν της μεγάλης καριέρας του ως ποδοσφαιριστής που χρημάτισε αρχηγός της Γιουβέντους για χρόνια, ο Κόντε είναι από τους λίγους εκλεκτούς που έχουν να επιδείξουν αξιόλογα πράγματα και σαν προπονητές. Για την ακρίβεια, ο Κόντε μάλλον έχει καταφέρει ήδη περισσότερα ως προπονητής.
Η μεγαλύτερη προσφορά του Αντόνιο Κόντε στο ποδόσφαιρο του σήμερα είναι αναμφισβήτητα η επαναφορά στη μόδα των σχημάτων με τρείς κεντρικούς αμυντικούς. Ο Ιταλός προπονητής που ξεκίνησε με τριάδα στην άμυνα της Γιουβέντους με Κιελίνι-Μπονούτσι-Μπαρτζάλι, την οποία κράτησε ακέραιη και στα 2 χρόνια που κάθισε στον πάγκο της εθνικής Ιταλίας, ανέλαβε το καλοκαίρι να αντικαταστήσει στον πάγκο της Τσέλσι τον Ζοσέ Μουρίνιο, αναλαμβάνοντας το πόστο με το πιο ιδιότροπο ίσως αφεντικό σε όλο το νησί, τον Ρόμαν Αμπράμοβιτς.
Η τριάδα πίσω ασφαλώς και δεν είναι εφεύρεση του Κόντε. Τα πρώτα συστήματα που διαμορφώνονται με τρείς κεντρικούς αμυντικούς στην ιστορία του αθλήματος ξεκινούν στα αρκετά πρώιμα στάδια του και στα μέσα της δεκαετίας του 1920. Η μεγάλη επανάσταση με τη μαζική χρήση της τριάδας πίσω γίνεται τη δεκαετία του ’80 στη Λατινική Αμερική και την Αργεντινή, όπου πολλοί προπονητές, τόσο σε συλλόγους, όσο και στην εθνική ομάδα, επιλέγουν σχήματα όπως το 3-4-3 και το 3-5-2. Αυτό ίσως και να μπορεί να εξηγηθεί από τη χαρακτηριστική ανικανότητα της χώρας να παράξει σταθερά καλά πλάγια μπακ, δημιουργώντας έτσι την ανάγκη για δοκιμές πάνω σε κάτι νέο.
Φυσικά, υπήρξε και στην Ευρώπη η χρήση συστημάτων με τρείς παίκτες στην άμυνα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το 3-5-2 της εθνικής Γερμανίας το 1990, όπως και το αντίστοιχο της Κροατίας στην τρομερή της παράσταση το 1998 στα γήπεδα της Γαλλίας. Γενικώς, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και μετά, με την εγκατάλειψη και του ρόλου του λίμπερο για τον έναν εκ των κεντρικών αμυντικών, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των προπονητών στράφηκε σε συστήματα με τετράδα στην άμυνα, επιδιώκοντας περισσότερα επιθετικά όπλα από τη μέση και μπροστά. Η τελευταία μεγάλη παράσταση που είδαμε πανευρωπαϊκά με 3 παίκτες πίσω, ήταν αυτή της Αθλέτικ Μπιλμπάο, του μεγάλου δασκάλου του ποδοσφαίρου, Μαρσέλο Μπιέλσα το 2012. Η ομάδα των Βάσκων χρησιμοποιώντας την τριάδα πίσω και γυρνώντας στην άμυνα τον Χάβι Μαρτίνεζ ώστε να προωθεί το παιχνίδι από τις πίσω γραμμές καλύτερα, έπαιξε κατά διαστήματα τρομερό ποδόσφαιρο, φτάνοντας στο τέλος στον τελικό του Europa League και του Copa del Rey. Για όσους θυμούνται, εκείνη τη χρονιά η ομάδα του Μπιέλσα είχε καθηλώσει τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στη φάση των 16. Ιδιαίτερα η νίκη της με 3-2 στο Όλντ Τράφορντ ήταν ένα πρώτο δείγμα για τις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζαν έκτοτε οι αγγλικές ομάδες απέναντι σε συστήματα με τρείς αμυντικούς.
Αυτό μπορεί να εξηγηθεί απλούστατα με το γεγονός ότι στην Αγγλία δεν γνωρίζουν την τριάδα πίσω. Οι 4 στην άμυνα και συγκεκριμένα το 4-4-2 είναι θεσμοί ισάξιοι με τη βασιλεία και το fish and chips στη γενέτειρα του ποδοσφαίρου και, επομένως, δεν είναι καθόλου περίεργη η θέση της ομάδας του Κόντε στο πρωτάθλημα. Τα πρώτα παιχνίδια του με την Τσέλσι δεν ήταν αυτά ακριβώς που περίμενε το κοινό της Λονδρέζικης ομάδας. Ο γεννημένος στο Λέτσε προπονητής βρίσκονταν ακόμη σε φάση γνωριμίας με τους παίκτες του και τον είδαμε αρχικά να δοκιμάζει ένα σχήμα 4-1-4-1, με Ν’Κολό Καντέ και Ντιέγκο Κόστα στην κορυφή της εκάστοτε τετράδας, το οποίο όμως φαινόταν ότι δεν μπορούσε να προσφέρει στην Τσέλσι το κάτι παραπάνω που χρειάζονταν ώστε να επανέλθει φέτος στις πολύ υψηλές πτήσεις.
Η ήττα στο Έμιρεϊτς με 3-0 στις 24 Σεπτεμβρίου ήταν το σημείο 0 για την ομάδα του Κόντε. Από εκείνο το σημείο ο προπονητής της Τσέλσι ξεκίνησε να χρησιμοποιεί το 3-4-3 ή καλύτερα ένα κάπως ιδιαίτερο 3-4-2-1 με Αζάρ και Πέδρο να βρίσκονται πίσω από τον Ντιέγκο Κόστα και έκτοτε δεν έχει κοιτάξει πίσω της. Από τότε μετρά 7 συνεχόμενες νίκες, με συνολικά τέρματα 19 υπέρ και 1 κατά. Στις 7 αυτές νίκες συμπεριλαμβάνονται και αυτές απέναντι στην περσινή πρωταθλήτρια Λέστερ, την Τότεναμ και την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Πως κατάφερε όμως ο Κόντε να μετατρέψει ένα καλό σύνολο που πέρσι έμεινε ακόμα κι εκτός Ευρώπης σε μια αρμάδα που διαλύει τους αντιπάλους της; Το ποδόσφαιρο φυσικά δεν είναι ούτε μαγεία, ούτε πυρηνική φυσική, απλώς ο Κόντε σεβάστηκε τις θεμελιώδεις του αρχές και διάλεξε με προσοχή τα υλικά για τη συνταγή του.
Αρχικά, τα συστήματα με 3 αμυντικούς για να παιχθούν σωστά χρειάζεται η τριπλέτα των στόπερ να είναι παίκτες με πολύ καλή τακτική προσήλωση και υψηλά επίπεδα συγκέντρωσης. Η έλλειψη ακριβώς πλαγίων μπακ είναι που απαγορεύει ακόμα και το παραμικρό λάθος στην αμυντική γραμμή, αφού οι επιλογές πίσω είναι περιορισμένες. Επιπλέον, η παρουσία παικτών όπως ο Μπονούτσι στη Γιουβέντους και οι Αθιπικιουλέτα και Νταβίντ Λουίζ στην Τσέλσι, οι οποίοι έχουν μεγαλύτερο χάρισμα με τη μπάλα στα πόδια σε σχέση με τους περισσότερους κεντρικούς αμυντικούς, δίνουν τη δυνατότητα στους πιο δυνατούς στο physical game της τριπλέτας (Κάχιλ στην Τσέλσι, Κιελίνι στη Γιουβέντους), να δίνουν τις μάχες τους σαφώς πιο απελευθερωμένοι.
Το σημείο κλειδί ωστόσο στην τριάδα στην άμυνα είναι περισσότερο κι από τα καλά στόπερ, να έχει ο προπονητής στα χέρια του πλάγιους που μπορούν να σηκώσουν το βάρος της ολόκληρης πλευράς. Είναι αδύνατον να παίξεις 3-4-3 ή 3-5-2 χωρίς μπακ χαφ που να μπορούν να τρέχουν για δύο στις πλευρές. Ο Κόντε τους βρήκε στο πρόσωπο του Μάρκος Αλόνσο (τρομερή καλοκαιρινή κίνηση, ειδικά αν αναλογιστούμε το value for money) και του Βίκτορ Μόουζες. Ο δεύτερος είναι μάλιστα ένα τρομερό παράδειγμα της αξιοποίησης εφεδρειών που ένας καλός στρατηγός οφείλει να κάνει. Ο Νιγηριανός διεθνής βρίσκονταν όλα αυτά τα χρόνια μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας στην Τσέλσι, έχοντας φθάσει να φύγει μέχρι και δανεικός το 2013-2014. Με τον Κόντε όμως φαίνεται να έχει βρει τη θέση που του ταιριάζει και πράγματι διανύει μάλλον την καλύτερη περίοδο της καριέρας του. Αυτή η αμυντική θωράκιση σε συνδυασμό με τον ακούραστο Καντέ στο ρόλο της σκούπας μπροστά από την άμυνα, κάνουν σχεδόν αδύνατη την απειλή για το σύνολο του Ιταλού προπονητή.
Στην επίθεση, τα πράγματα είναι σχετικά απλά. Η υπεροπλία που δημιουργείται με τα ανεβάσματα των μπακ-χαφ, απελευθερώνει τον αναγεννημένο Αζάρ, όπως και τον Πέδρο που αποδεικνύει και πάλι με τα φονικά τελειώματα του γιατί έχει αγωνιστεί σε τόσο υψηλό επίπεδο, παρότι σε πολλούς ποδοσφαιρόφιλους δε γεμίζει το μάτι. Στην κορυφή η Τσέλσι δε θα μπορούσε να έχει καλύτερο εργαλείο από τον Ντιέγκο Κόστα. Ο νατουραλιζέ Ισπανός είναι ο ιδανικός all-around επιθετικός που χρειάζεται το σύνολο, αφού μπορεί και να παλέψει και να τριπλάρει και να πασάρει, αλλά και να τελειώσει φάσεις.
Όλοι αυτοί οι λόγοι είναι που έχουν δημιουργήσει την τρομερή πολεμική μηχανή του Αντόνιο Κόντε στην Τσέλσι. Ως τώρα, δεν έχει βρεθεί κανένας να έχει απάντηση στην πανουργία του Ιταλού, αφού κι άλλοι έχουν παίξει κατά καιρούς με 3 παίκτες στην άμυνα στην Αγγλία, κανείς όμως με τόσο υψηλού επιπέδου ρόστερ, όπως η Τσέλσι φέτος. Ίσως η λύση στην τριάδα πίσω να είναι η πληρωμή με το ίδιο νόμισμα, δηλαδή με σύστημα επίσης με 3 πίσω, όπως έχουμε δει κατά το παρελθόν, αλλά δε μπορούμε σίγουρα να είμαστε βέβαιοι. Σε κάθε περίπτωση, παρότι το πρωτάθλημα έχει πάρα πολύ δρόμο ακόμη, η Τσέλσι φαντάζει ανίκητη σε αυτό το χρονικό σημείο και είναι πραγματικά συναρπαστικό να δούμε πως θα εξελιχθεί αυτή η σεζόν για τους Μπλέ του Λονδίνου!
