Υπηρετώντας την πατρίδα -εδώ γελάμε λίγο- από τον περασμένο Δεκέμβριο, μέχρι τον περασμένο μήνα, βρέθηκα να κατοικώ στην πανέμορφη Ρόδο, φεύγοντας για πρώτη φορά στη ζωή μου από τη Θεσσαλονίκη, μετοίκησα για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στο γνωστό στα πέρατα του κόσμου Τσαμπικονήσι. Για όσους δέ το γνωρίζουν, Η Παναγία Τσαμπίκα, είναι η προστάτιδα του νησιού. Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από ένα μύθο του νησιού που ανέφερε οτι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας εμφανίζονταν στο όρος που είναι σήμερα το ομώνυμο μοναστήρι και πετούσε σπίθες, “τσάμπες” όπως τις ονόμαζαν τότε οι βοσκοί στην τοπική διάλεκτο. Έτσι λοιπόν βγήκε και το όνομα “Τσαμπίκος” και “Τσαμπίκα” που είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στη Ρόδο.
Ήρθα λοιπόν στο τσαμπικονήσι, περίεργος να δώ τη ζωή σε ένα νησί το οποίο είχα ζήσει ώς τώρα μόνο σε καλοκαιρινές διακοπές, κατά τη διάρκεια των οποίων, όπως είναι φυσιολογικό, το νησί βουλιάζει από τουρίστες. Είχα αρκετή περιέργεια να δώ πώς ζούν και πως διασκεδάζουν οι μόνιμα διαμένοντες στο νησί και δε μπορώ να πώ οτι δέν απογοητεύτηκα οικτρά. Άν εξαιρέσει κανείς τους φαντάρους και τους φοιτητές οι οποίοι είναι περαστικοί από εδώ, σχεδόν κανείς άλλος δεν κυκλοφορεί το χειμώνα. Χειμώνα τρόπος του λέγειν βέβαια, αφού και τους μήνες που στην ηπειρωτική Ελλάδα οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι και κάτω από το μηδέν, στη Ρόδο οι θερμοκρασίες σπανίως πέφτουν κάτω από τους 10 βαθμούς Κελσίου. Ψιλονέκρα λοιπόν οι χειμώνες στο τσαμπικονήσι, αλλά ας πούμε οτι αυτό είναι αναμενόμενο, αυτό που δεν μπόρεσα να αντιληφθώ είναι η απροθυμία των ντόπιων να ασχοληθούν με το οτιδήποτε τους χειμερινούς μήνες. Μπορώ να το εκλάβω μόνο ως απόρροια της συνήθειας που είχε μεγάλο μέρος του πληθυσμού να εργάζεται τους καλοκαιρινούς μήνες(τη λεγόμενη σεζόν του τουρισμού) και τους χειμώνες να λαμβάνουν επίδομα ανεργίας. Ναί, ακούγεται λίγο περίεργο, αλλά συνέβαινε επι πάρα πολλά συναπτά έτη στο Τσαμπικονήσι. Και επειδή πολύς λόγος γίνεται σχετικά με τη φορολόγηση που έρχεται να “πλήξει την τελευταία πηγή εσόδων για την Ελλάδα, τα νησιά μας”, ας δούμε και τι υπηρεσίες παρέχονται.
Σε ένα οποιοδήποτε τουριστικό ταβερνάκι του νησιού – όχι οτι έχει και τίποτε διαφορετικό από γαστριμαργικής απόψεως, πλήν ελάχιστων εξαιρέσεων- η ταρίφα είναι για τον οποιονδήποτε ξένο τουρίστα τουλάχιστον τα 15-20 Ευρώ για τα στοιχειώδη. Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς οτι για τον μέσο τουρίστα, ιδιαίτερα για αυτόν που θέλει να ελέγξει τον προϋπολογισμό των διακοπών του, οι all inclusive διακοπές που παρέχουν τα περισσότερα ξενοδοχεία, καθώς και τα οικονομικότερα πακέτα που παρέχονται από τη γειτονική Τουρκία, είναι σαφώς οικονομικότερες λύσεις, χάνεται έτσι ένα μεγάλο κομμάτι τουριστών που θα μπορούσε να προσελκύσει η Ρόδος. Σημειωτέον οτι αυτές οι τιμές ισχύουν πολύ πριν γίνει κουβέντα για αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά και επομένως είναι να αναρωτιέται κανείς που θα φτάσουν οι τιμές αν όντως αυξηθεί η φορολογία.
Όλο αυτό βέβαια δέν είναι χαρακτηριστικό μόνον της Τσαμπικίας. Είναι μία εντύπωση που έχει δημιουργηθεί σχεδόν σε όλους τους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς οτι ο τουρίστας μόνο που έχει ήλιο και θάλασσα θα έρθει και θα ξαναέρθει, ακόμα κι αν επιχειρώ να τον ληστέψω με κάθε τρόπο. Είναι κι αυτό ένα δείγμα του νεοπλουτισμού που έχει κατακτήσει τον έλληνα, με συνέπεια να μήν ενδιαφέρεται να βελτιώσει τις υπηρεσίες που παρέχει, ούτε και τις τιμές, για να προσελκύσει νέους τουρίστες. Μία βόλτα στο πάλαι ποτέ ασφυκτικά γεμάτο Φαληράκι, έξω από την πόλη της Ρόδου, μπορεί να επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές. Εγκαταστάσεις παρατημένες και μή συντηρημένες από τη δεκαετία του ’90 και πιο πρίν οι οποίες ωστόσο εξακολουθούν να λειτουργούν, χάνοντας βέβαια σε πελατεία κάθε χρόνο. Είναι καιρός να καταλάβουν οι εργαζόμενοι και οι έχοντες επιχειρήσεις που ασχολούνται με τον τουρισμό, οτι οι “αρπαχτές”, η προσπάθεια δηλαδή να εκμαιέυσουμε από τον τουρίστα όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα στη μία φορά που θα πατήσει στο μαγαζί μας, έχουν ασυγκρίτως λιγότερα οφέλη από το να βελτιώσεις τις υπηρεσίες που παρέχεις, ούτως ώστε ο εν λόγω τουρίστας να σε ξαναπροτιμήσει και να προτείνει και σε άλλους την επιχείρησή σου. Έτσι λειτουργούν στον κανονικό κόσμο οι υγιείς επιχειρήσεις, η Ελλάδα όμως ακόμα μια φορά αποδεικνύεται οτι δέν είναι κανονικός κόσμος.
Πάνω απ’ όλα, το ζήτημα μπορώ να πώ οτι είναι πολιτιστικό. Είναι πολύ χαμηλό γενικώς το πολιτιστικό επίπεδο στο νησί. Η Ρόδος είναι ένα μεγάλο και ευλογημένο νησί υπο την έννοια οτι έχει 6 και πλέον μήνες το χρόνο καλοκαίρι και διαθέτει και ορεινές εκτάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για τη δημιουργία εγκαταστάσεων για χειμερινό τουρισμό, όχι για χειμερινά σπόρ βέβαια, αλλά για ορεινή διαβίωση σε ανθρώπινες συνθήκες. Αντ’αυτού, όλο το βάρος έχει πέσει στη θερινή περίοδο, με τον τρόπο που περιγράψαμε παραπάνω. Επίσης, είναι τραγικό το έλλειμα σε συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και γενικώς πολιτιστικά δρώμενα, αναλογικά με το μέγεθος του νησιού. Στο εκπληκτικό θέατρο της τάφρου θα μπορούσε κάλλιστα να διοργανώνεται γιορτή ανοιχτού θεάτρου τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά ουδείς ασχολείται με αυτό. Οι μόνες θεατρικές παραστάσεις που διοργανώνονται καθ’όλη τη διάρκεια της χρονιάς είναι από μικρούς θίασους που όντως μοχθούν για να ανεβάσουν κάτι αξιόλογο. Τα έργα τα οποία ανεβαίνουν βέβαια, ανεβαίνουν μόνο σε μικρά καφέ και μπάρ, αφού δεν υπάρχει ούτε ένα θέατρο της προκοπής για να ανεβεί κάτι αξιόλογο. Και στον τομέα της μουσικής τα πράγματα είναι αντίστοιχα. Με μόλις μία σοβαρή μουσική σκηνή μέσα στην πόλη της Ρόδου, μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί κανείς να παρακολουθήσει ωραίες συναυλίες και πάλι στο μεσαιωνικό θέατρο ή σε τοποθεσίες εκτός πόλεως.
Γενικώς, η Ρόδος είναι ένα απο τα ομορφότερα μέρη της χώρας. Έχει όμως μπεί εδώ και χρόνια σε μια διαδικασία γρήγορου πλουτισμού, φαστ φούντ τουρισμού, ο οποίος μακροχρόνια και ιδιαιτέρως τα τελευταία χρόνια της κρίσης, περισσότερο ζημιώνει, παρά αναπτερώνει την τοπική οικονομία. Είναι ανάγκη να επανεξεταστούν τα ζητήματα του τουρισμού από όλους τους αρμόδιους φορείς ώστε το Τσαμπικονήσι να γίνει ξανά ένας τόπος που αξίζει να επισκεφτείς αλλά και ένας τόπος που αξίζει να ζείς.
